پس از اعلام اهدای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی در 6 اکتبر، برای بسیاری از ایرانیان این پرسش مطرح می گردد چرا این جایزه به او تعلق گرفت؟ لازم است در اینجا با این بانوی پرافتخار ایرانی، برنده جایزه صلح نوبل 2023 بیشتر آشنا شویم. 

 

نرگس محمدی متولد اردیبهشت ۱۳۵۱ در زنجان، دارای مدرک کارشناسی در رشته فیزیک کاربردی می باشد. وی در سال ۱۳۷۸ با تقی رحمانی، فعال ملی- مذهبی و زندانی سیاسی سابق ازدواج کرد که حاصل این ازدواج دو فرزند دوقلو می باشد.  تقی رحمانی پس از انقلاب 57 بیش از 14 سال را در زندان گذراند و سپس از ایران خارج شد. ولی نرگس محمدی در ایران ماند و به مبارزه خود ادامه داد و زندانی شد و اکنون به مبارزات خود در زندان ادامه می دهد.  فرزندان  او پس از زندانی شدن مادرشان، ایران را ترک کردند و به پدرشان در فرانسه پیوستند.

‌نخستین تجربه زندان نرگس محمدی به دوران دانشجویی او در دهه هفتاد برمی‌گردد. او در سال ۱۳۸۰ پس از بازداشت تعدادی از فعالان ملی مذهبی از جمله تقی رحمانی (همسرش)، مدتی در بازداشتگاه ۵۹ سپاه در عشرت‌آباد زندانی‌ شد. وی پس از اعتراض‌ها به نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸، ابتدا ممنوع الخروج و سپس در خرداد ۱۳۸۹ بازداشت گردید و پس از ابتلا به «اسپاسم عضلانی و فلج موقت» در زندان، آزاد شد.

 

نرگس محمدی در سال ۱۳۹۳ پس از دیدار با کاترین اشتون، مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا که به تهران رفته بود، بازداشت  و در همان سال در دادگاهی به ریاست قاضی صلواتی به ۱۶ سال زندان محکوم شد که ۱۰ سال آن قابل اجرا بود. او که دوران محکومیت خود را در آن زمان در زندان اوین می‌گذراند پس از تحصن در همبستگی با خانواده‌های کشته‌شدگان آبان ۹۸، به طور ناگهانی به زندان زنجان منتقل  شد و بدلیل وضعیت نامناسب جسمانی بارها به بیمارستان منتقل شود. سر انجام در ۱۷ مهر ۱۳۹۹ پس از آنکه شامل قانون تازه‌تصویب‌‌شده کاهش مجازات حبس شد، از زندان آزاد شد. 

نرگس محمدی در کارزار «لغو گام به گام اعدام»، موسوم به «لگام» مشغول به فعالیت شد. در سال‌های گذشته با اتخاذ مواضعی مانند «لزوم گذار از حکومت جمهوری اسلامی و استبداد دینی» و همچنین «تحریم انتخابات»، لحن تندتری به فعالیت‌هایش داده است. 

او  در خرداد  ۱۴۰۰ به اتهامات «تبلیغ علیه نظام»، «تحصن در دفتر زندان»، «تمرد از ریاست و مقامات زندان» و «تخریب شیشه‌ها» و «افترا» به ۸۰ ضربه شلاق تعزیری، ۳۰ ماه حبس تعزیری و پرداخت دو فقره جزای نقدی محکوم شد، این حکم در آبان ۱۴۰۰ اجرایی شد و از آن زمان نرگس در زندان بسر می برد و همچنان به مبارزه خود در زندان ادامه می دهد. 

نرگس محمدی تاکنون چندین جایزه بین‌المللی از جمله «جایزه ساخاروف انجمن فیزیک آمریکا در سال ۲۰۱۸»، «جایزه الکساندر لانگر در سال ۲۰۰۹» و «جایزه روز جهانی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۱۶» را دریافت کرده است.

نرگس محمدی نویسنده کتاب های شکنجه سفید از انتشارات باران در سوئد می باشد. او در این کتاب  که در 2 جلد منتشر شده در مجموع با 27 زندانی سیاسی گفت و گو کرده است. محور گفت و گوی وی، شرایط و وضعیت سلول های انفرادی در زندان‌های ایران به عنوان یکی از مصاديق بارز شکنجه می باشد. کتاب «شکنجه‌ی سفید» با سه خاطره از خود نرگس محمدی در زندان‌های حکومت اسلامی آغاز می شود و با گفت وگو با دیگر زندانیان ادامه می‌یابد. اهدای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی از افتخارات نشر باران و دیگر انتشارات خارج از کشور می باشد. 

یادآوری می گردد، کلاب روتاری لس آنجلس به منظور  کمک و یاری به انتشار کتاب شکنجه سفید در آمریکا، در دوران کرونا که برگزاری جلسه های حضوری امکان پذیر نبود، جلسه ای را با حضور بیژن خلیلی مدیر شرکت کتاب در زوم برگزار نمود که در این جلسه نامه آقای مسعود مافان مدیر نشر باران نیز قرائت شد.